Angst mag je voelen!

Achter onze PC kunnen we de wereld bekijken die momenteel serieus aan het veranderen is. We zien heel wat emoties de revue passeren. Van dankbaarheid voor de zorgverleners, liefdevolle boodschappen voor de eenzame ouderen tot boosheid naar politici.  Als psychotherapeut hebben we daar een bijzondere kijk op want wij geloven dat niet alleen onze gedachten maar ook onze emoties ons als mens drijven en aansturen.

Via allerlei kanalen worden we momenteel op de hoogte gehouden hoe we de moed erin kunnen houden.  Positief denken! Niet bang zijn! Veerkracht ontwikkelen! Het geeft ons een gevoel van samenhorigheid: Heerlijk!

Om op lange termijn traumatische stress of posttraumatische stress te voorkomen zal er meer nodig zijn.

Maar we stellen ons ook de vraag:’ Hoelang kunnen we dat volhouden? Deze strijd tegen het coronavirus zal na de zomervakantie nog niet gestreden zijn.  Lukt het ons om een blijvend optimisme te ontwikkelen ten tijden van crisis? Of activeren we nu ons optimisme als copingmechanisme of overlevingsstrategie?

Zonder afbreuk te doen aan het nut van copingmechanisme, vrezen we dat enkel hierop inzetten niet efficiënt genoeg zal zijn. Het zal fantastisch werk leveren om stress gedurende korte tijd te ondersteunen. Maar om op lange termijn traumatische stress of posttraumatische stress te voorkomen zal er meer nodig zijn.

We zullen naar ons aanvoelen op een dieper niveau onze medemensen moeten gaan steunen. Niet enkel door ze op te peppen met stimulerende gedachten en tips en tricks, maar ook door ze in contact te brengen met wat ze echt voelen.

Door ons juist te richten op onze primaire emoties en daar iets mee te doen kunnen we voorkomen dat er na deze crisis een grote psychosociale fall-out komt.

Primaire of directe emoties zijn de emoties waar het eigenlijk echt om gaat. In dit geval denken we  dat vele angst hebben voor de effecten van het coronavirus. Angst om besmet te worden, angst om ernstig ziek te worden, angst om te overlijden, angst dat familieleden getroffen worden, angst voor isolement.  Maar ook angst voor het financiële, angst om failliet te gaan of angst voor het onbekende en de onzekere toekomst.

De biologische functie van primaire emoties is om ervoor te zorgen dat we overleven. Deze emoties zijn er voor een reden. Ze komen ons iets vertellen. Maar het is niet zo gemakkelijk om aan zulke heftige emoties meteen ruimte te geven. Ze onderdrukken leidt tot psychologische stress en/of secundaire emoties.

Momenteel zien we heel wat secundaire emoties en strategieën passeren.

Een eerste groep van mensen nam het hele verhaal ernstig, verstijfde, trok zich onmiddellijk terug en sloot bij wijze van spreken onmiddellijke alle ramen en deuren.  Ze volgde in eerste instantie de nieuwsberichten nauwlettend op, maar omdat ze er bijna letterlijk ziek van werden sloten ze zich  af van hele het gebeuren.  Depressiviteit, eenzaamheid, neerslachtig en triestig zijn.

Een andere groep probeert de hele info toestroom te ontwijken en gaan gewoon door met leven. Of zij zien opportuniteiten: eindelijk aan de conditie werken, de tuin in orde maken, het huis opruimen, dat lang verwachte boek lezen, qualitytime met kinderen of ondersteuning bieden door mondmaskers maken. Bezig zijn, actief blijven, doorgaan, niet vertragen of stilvallen, routine behouden.

Een derde groep ging in de aanval. Confrontatie, boosheid, afkeer, zich in de steek gelaten voelen, agressie, cynisme, frustratie, zich niet gehoord voelen en noem maar op. Ongezouten gaven ze hun mening en ze schaamden zich niet om te zeggen dat onze politici ‘onbekwaam’ zijn .

Hoe kunnen we er dan wel voor zorgen dat onze ‘overlevingsmodus’ straks geen fall-out teweeg brengt?

Dit kan door ruimte te geven aan deze primaire emotie, ze te doorvoelen, ze te laten stromen. Durf je angst, je boosheid of verdriet te voelen. Ga er zelfs bewust met je aandacht naartoe. Onderdruk ze niet maar beleef ze. Slechts 90 seconden is voldoende.

Als de emotie echt gevoeld wordt kan ze het lichaam verlaten. Blijf dus in verbinding met jezelf. Herken wat er zich in je lichaam aan emoties afspeelt en geef er geen oordeel aan.

Richt deze primaire emotie niet op anderen. Spreek erover met iemand die je vertrouwt, schrijf ze van je af, veel mensen hebben er baat bij om een dagboek bij te houden. Of doe iets fysieks zoals sporten, dansen, tuinieren … Zorg ervoor dat jij in beweging blijft en dat je anderen geen schade berokkent.

We helpen je alvast. Ga even rustig zitten, richt je aandacht naar binnen en stel jezelf de volgende vragen:

• Wat voel ik in het algemeen?
• Gaat het over angst, verdriet, boosheid of vreugde?
• Waar voel ik dit precies in mijn lichaam?
• Wat word ik nu precies lichamelijke gewaar?
• Wat is de intensiteit van deze gewaarwording op een schaal van 10?
• Is dit een gevoel van mezelf of projecteert iemand anders dit naar mij?
• Wat wil dit gevoel me duidelijk maken?
• Welke effecten hebben dit gevoel op mij?

Ervaar je emoties of gevoelens. Laat de emotie desnoods heftiger worden in de wetenschap dat zij ook weer zal wegebben. Probeer er niet tegen te vechten of ze tegen te houden. Maar laat je meevoeren op de golf.

Deze crisis nodigt ons echt uit om naar binnen te gaan en in contact te komen met onszelf. Laten we voorkomen dat één of andere angst zich gaat nestelen in ons systeem. Dat we straks bang zijn om elkaar aan te raken of elkaar lief te hebben.

Angst mag je voelen.

Heb je naar aanleiding van dit artikel behoefte aan een gesprek?
Neem gerust contact met ons op.